İNCE HACI'NIN AĞIDI

Ağıt anlatıcısına göre İnce Hacı,Sarızlı ve de Bebek'in amcasının oğludur.1910'lu yıllarda,kendisi sürek alır,sürek satar.Buralarda büyükbaş hayvan sürüsüne "sürek" denir.

Günün birinde İnce Hacı, Ceyhan İlçesinin İnceyar köyünde Zöhre(Zühre) adlı bir kız görür.Dünyalar güzeli olan bu kız İnce Hacı'nın hoşuna gider.Nişanlı olduğu halde bir türlü gönlünü ondan alamaz.Beri taraftan kız, yörenin hatırı sayılır belli bir ailesindendir.İnce Hacı kızı almak için hesaplar yapar,planlar kurar.

Nihayet bir yayla zamanı ,İnce Hacı aile büyüğünden de izin alarak tedbili kıyafet edip gider kızın babasına çoban durur.Kendi atını da günlüğü bir mecidiyeden (1 mecidiye 20 kuruş) besiye verir.

Günlerden bir gün kız helkeleriyle pınara gidince İnce Hacı da peşine takılır.Kız helkesine su doldururken ,İnce Hacı da altın saatini suya akıtır.Bunu gören kız:
-Be adam babama çoban durup, bana göz dağımı çekiyorsun? Der.O da:
-Ben babanın değil ,senin çobanınım,deyip üzerindeki çoban elbisesini çıkarır,altından temiz elbise görünür.

Kıza da :
-Geçen yıl kapınızdan 12 inek satın aldım, işte seni o zaman gördüm, sana o zaman vuruldum, der.

Kızla anlaşır, sonunda da onu alır kaçırır.Atını besiye verdiği adam da birlikte gelir.Kız çok güzel olduğundan bu kez besicide kıza aşık olur.Öte yandan kızın babası Halil Ağa, "Kızımı kim bulursa ona vereceğim"diyerek her tarafa ilanat verir.

Bunu duyan besici, "Benimki daha iyi"diyerek altıpat tabancasını İnce Hacı'ya verir.Gizlice de bu verdiği tabancasının iğnesini kırar...

Bir gün, Ceyhan'ın Tatarlı köyü yakınlarında , 36 kişi , uykudayken İnce Hacı'yı kıstırır.Kız, durumun kötülüğünü anlayınca ağlamaya başlar.Onu bu halde gören İnce Hacı atına atlayıp nara atmaya başlar:.

-36 değil , 100 cerit de üzerime gelse korkmam diye haykırır.(Kızın ailesi Cerit Türkmenlerindendir)
İnce Hacı silahını çalar çalar, almaz.Hilenin besiciden olduğunu anlayıp kılıcıyla derhal onun bir kolunu ve bir kulağını düşürür.

Bu arada atı, kızı alıp kaçmak ister, fakat topuğundan vurulup yaralanır, kolu kırılır, at düşer, kız yakalanır. İnce Hacı da bu sırada vurulup öldürülür.

Bundan sonra babası Zühre'ye yüz vermez, yoksulluk içinde perişan bir hayat yaşar.İnce Hacı' dan bir çocuğu olur, onu büyütmeye çalışır.

Günün birinde Avşar' dan yedi kişi babasının evini basıp Zühre'yi oradan kaçırır.Kızın isteği üzerine onu İnce Hacı' nın mezarının başına götürürler ve kız orada ağlaya ağlaya bu ağıdı söyler.Daha sonra da kendisini İnce Hacı'nın kardeşi Uruşan'la evlendirirler. Uruşan'dan ilk çocuğu Adana eski milletvekili Hasan Cerit'in anasıdır.

SÖYLEYEN:ZÜHRE
İşte geldim mezerine
Ağlıyorum üzerine
Emmilerim düğün kurmuş
Adana'nın pazarına
Yürüdü Tatarlı uşağı
Kuşanın gayret kuşağı
Benim arkam çok diyordun
Hani emmiyin uşağı
Adana'nın döleğinde
Bizin uşak oymağınan
Hacı'm kaçkın gece gelir
Kahvaltı yer kaymağınan
Şu işliği görüyon mu?
Bedenine dar geliyor
Benim için öldürdüler
Namusuma ar geliyor
Tatarlı'nın söğütleri
Top top olup bitti mi ola
Avın almış İnce Hacı'm
Murazına yetti m'ola
Çıkındı Derende Burnuna
Beni de aldı terkiye
Uruşan'a el ediyor
Ulaşın diyor bakiye
Yanıyorum yanıyorum
Gökte bulut dönüyorum
Nereden bir atlı çıksa
İnce Hacım sanıyorum
Kadan alayım Uruşan
Del'olur bu derde düşen
Ulaş beri gel kayınım
Hacımın hali perişan
Şu dağlara karlar yağdı
Çalılar boyunun eğdi
Öyle deme kele bacım
Gitti geldi yol eyledi
Düşman gelir katar katar
Hacı'm kolun bir hoş atar
Altı patın topu dönse
Hacı'm bir orduya yeter
Üzüm kara üzüm kara
Salkımları düzüm kara
Bana düşman kızı derler
Ger'ardımdan yüzüm kara
Belinde hama kuşağı
Şuna canım kaynamaz mı?
Nerede bir düğün görürse
İnce Hacı'm oynamaz mı?
Gayrı canımdan usandım
Obalar vuruyor sözü
Topuğumdan kurşun değil
Görmesin Hacı'm gözü
Kıyık İnce Hacım Kıyık
Ağ dudakta sümbül bıyık
Onu d'aldıdoydu m!ola
Tatarlı'da koca hüyük
Zöhre'nin gözü sürmeli
Hacı'la öğüt vermeli
Yüreği yangın hacımın
Binboğa'dan kar salmalı